مجموعه‌ مقالات احیای هویت تاریخی - فرهنگی و توسعه منطقه جوین بزرگ ( جغتای - جوین - خوشاب)

ابوعبدالله حاکم نیشابوری (321 - 405ق) تاریخ‌نگار و محدث سرشناس سده چهارم هجری،  کتابی مشهور در تاریخ نیشابور دارد. حاکم در بخشی از کتاب «تاریخ نیشابور» به ولایت‌های ربع نیشابور  پرداخته است. ربع نیشابور، بخش غربی خراسان بزرگ و یکی از چهار بخش خراسان است که عبارتند از ربع بلخ (خراسان شرقی)، ربع مرو (خراسان شمالی)، ربع نیشابور (خراسان غربی)، ربع هرات (خراسان جنوبی). حوزه جغرافیای تاریخی ربع نیشابور، با نظر به منابع مختلف تاریخی و جغرافیایی قدیم؛ استان‌های خراسان کنونی ایران و پاره‌ای از سرزمین‌های پیرامونی آن در کشورها و استان‌های همسایه را در بر می‌گیرد.

حاکم در بخش ولایت‌های کتاب «تاریخ نیشابور» از دوازده ولایت خراسان غربی (بیهق؛ جوین؛ اسفراین؛ خبوشان؛ ارغیان؛ پُشت؛ رخ؛ زوزن؛ خواف؛ ازقند؛ جام و باخرز؛ جاجرم) در زمان خود سخن می‌گوید و البته توصیفی زیبا درباره ولایت پرافتخار و تاریخی جوین دارد که به این شرح است: 

دستاوردهای احیای «جاده ابریشم خراسان» با تاکید بر ارتقای موقعیت مواصلاتی شهرستان جغتای

«اگر می‌خواهید پیشرفت کنید ابتدا راه بسازید!»

- جوین بزرگ؛ نبض تپنده شاهراه خراسان و جاده جهانی ابریشم

عبارت بالا یک ظرب‌المثل چینی است. همانا کهن‌ترین متاعی که «چین» را در عرصه جهانی زبانزد نموده، «ابریشم» است. کالایی شهره اقطار جهان متمدن که برای فرا چنگ آوردن آن، بازرگانانی از یونان و روم و مدیترانه و بین‌النهرین و پارس و مصر، سر و جان به جاده می‌سپرده و کاروان‌های کوچک و بزرگ را به خواستاری متاع شهره جهانیان، در مسیر شرق دور رهسپار می‌کردند. بدین روی؛ در آن سوی سده‌ها و هزاره‌ها، کهن‌ترین مسیر «تجارت جهانی» پای گرفت که ابریشم، فقط یکی از کالاها و مبادلات آن بود. این جاده جهانی از لویانگ و سی‌آن (شی‌آن) در شرق چین آغاز می‌شد تا به سواحل مدیترانه می‌رسید و آن‌گاه، تجارت، در دل دریاها جریان می‌یافت.

در این گذرگاه جهانی؛ خراسان و ایران، پلی است که شرق و غرب جهان را به هم پیوند می‌دهد و ماجرای ما از اینجا آغاز می‌شود. اینجا جایی است که در آن، جاده، اقتصاد، فرهنگ، تجارت، گردشگری و ... دست در دست هم داده و موهبتی به نام «رفاه اجتماعی»، «شکوفایی فرهنگ و اقتصاد» و «تعالی جامعه» را به ارمغان می‌آورند. آنانکه تاریخ می‌شناسند؛ می‌دانند که شکوفایی اجتماعی و فرهنگی بدون پشتوانه اقتصادی، چیزی بس محال و چه‌بسا ناشدنی است. پس براستی «اگر می‌خواهید پیشرفت کنید ابتدا راه بسازید.»

بله ماجرای ما سرگذشت و سرنوشت یک راه است؛ جاده‌ای تجاری (یا به تعبیر قدیم: کاروانی) که روزگاری نه چندان دور، خراسان را به یکی از کانون‌های تکاپوی اقتصاد، فرهنگ و تجارت جهانی تبدیل نموده بود و آن جاده را «شاهراه خراسان» نامیده‌اند که خود بخشی است از «جاده جهانی ابریشم».

«شاهراه خراسان، مهم‌ترین راه مواصلاتی ایران، از سده دوم تا حمله مغول بوده است که خراسان، ماوراءالنهر و ترکستان را به غرب ایران و بین‌النهرین متصل می‌کرد. این شاهراه، شاخه‌های فرعی متعددی داشت که یکی از آنها (حدفاصل نیشابور - بسطام) از ولایت جوین می‌گذشت. این مسیر در مقایسه با مسیر موازی آن (نیشابور – سبزوار - بسطام) بیشتر مورد اقبال کاروان‌ها بود.» و در واقع، نبض تجارت و تبادلات فرهنگی و اجتماعی خراسان در جاده جوین می‌تپید. برای آگاهی بیشتر، بر روی اینجا کلیک نمایید. 

افتتاح بزرگراه نیشابور- فیروزه : نویدی برای توسعه شمال غرب خراسان

بزرگراه نیشابور فیروزه به طول 15 کیلومتر با حضور استاندار خراسان رضوی . فرماندار فیروزه و نماینده مردم نیشابور و فیروزه به بهره برداری رسید.این پروژه که به گفته مدیر ساخت و توسعه راه‌های اداره کل راه و شهرسازی   از سال ۸۳ شروع شده بود  به دلیل کمبود اعتبارات متأسفانه مدتی متوقف بود، اما خوشبختانه از سال ۹۳ با پیگیری‌های اداره کل، فرمانداری فیروزه و نماینده شهرستان در مجلس شورای اسلامی، اعتباری برای ادامه این پروژه مهیا شد.گفتنی است این مسیر علاوه بر ارتباط بین شهرستان های نیشابور و  فیروزه . مسیر ارتباطی چندین مجتمع صنعتی از جمله مجتمع بزرگ فولاد نیشابور و نیز چند شهرستان از جمله سرولایت. قوچان. اسفراین. خوشاب.جوین.جغتای و جاجرم نیز می باشد که در صورت امتداد بزرگراهی این مسیر از فیروزه به سمت خوشاب. جوین و جغتای . منجر به توسعه شمال غرب خراسان رضوی نیز خواهد گردید که البته این موضوع مطالبه و پیگیری مردم و مسئولان را می طلبد.

منبع : نیشابور سرزمین بینالود  http://binalud.blogsky.com