چهره جهانی خیام

بیست و هشتم اردیبهشت؛ 

روز ملی بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری

سخنرانی مرتضی کیوان هاشمی درباره جایگاه جهانی خیام 

 اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۳؛  دانشگاه هنر تهران

---

پایگاه جامع‌ خیام‌شناسی

در جهان خیام به عنوان یک شاعر، ریاضیدان و اخترشناس شناخته شده‌است. هرچند که اوج شناخت جهان از خیام را می‌توان پس از ترجمه شعرهای وی به وسیله ادوارد فیتزجرالد دانست. این در حالی است که بسیاری از پژوهشگران شماری از شعرهای ترجمه‌شده به وسیله فیتزجرالد را سروده خیام نمی‌دانند و این خود سبب تفاوت‌هایی در شناخت خیام در نگاه ایرانی‌ها و غربی‌ها شده‌است. تأثیرات خیام بر ادبیات غرب از مارک تواین تا تی. اس الیوت او را به نماد فلسفه شرق و شاعر محبوب روشنفکران جهان تبدیل کرده ‌است.

در سال ۱۸۷۵ «گارسن دوتاسی»، خاورشناس معروف فرانسوی، تعداد ۱۰ رباعی از خیام را به فرانسه برده بود ولی ۱۰ سال بعد کنسول فرانسه که زبان فارسی را خوب می‌دانست ولی به فلسفه و اندیشه و اعتقاد خیام آگاهی نداشت، خیام را یک «صوفی» معرفی کرد و تعداد زیادی از رباعیات خیام و منسوب بدو را به فرانسه برد. همین بی‌خبری از فکر خیام موجب شد که تئوفیل گوتیه او  را شاعری رند حساب کند. نظر گوتیه نسبت به خیام و شرح و تفصیل اشعارش موجب شد که فرانسویان نسبت به این شاعر ایرانی علاقهٔ زیادی نشان دهند. / ولادیمیر پوتین، مارتین لوتر کینگ و آبراهام لینکن همیشه قبل از خواب رباعیات خیام می‌خواندند.

خیام در چهارتاقی دانشمندان ایرانی

دولت جمهوری اسلامی ایران در ژوئن ۲۰۰۹ به عنوان نشانی از پیشرفت علمی صلح‌آمیز ساختمان-مجسمه‌ای به شکل چهارتاقی که ترکیبی از سبک‌های معماری و تزئینات هخامنشی و اسلامی در آن دیده می‌شود را به دفتر سازمان ملل متحد در وین هدیه داد که در محوطهٔ آن در سمت راست ورودی اصلی قرار داده شده‌است. در این چهارتاقی مجسمه‌هایی از چهار فیلسوف ایرانی خیام، ابوریحان بیرونی، زکریا رازی و ابوعلی سینا قرار دارد. 

نیشابور؛ رونمایی از اثر فاخر موسیقایی-نمایشی «اپرای خیام»، اردیبهشت ۹۶

«اپرای خیام» روایتی است نمایشی-موسیقایی بر زندگی و اندیشه حکیم نیشابور. به گفته نویسنده و کارگردان اپرای خیام: «با اجرای این اثر، پنجگانه خداوندان شعر و اندیشه ایران (فردوسی، مولوی، حافظ، سعدی و به زودی خیام) را برای دوستداران هنر ایران‌زمین تکمیل می‌کند.» آخرین خبرها حاکی از این است که قرار است از اپرای خیام در اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ در نیشابور، زادگاه این شخصیت سرشناس بین‌المللی ایرانی، رونمایی ‌شود.

اپرای خیام: روایت زندگی و اندیشه خیام

بهروز غریب‌پور، نویسنده و کارگردان «اپرای عروسکی خیام»، در بخش هایی از مصاحبه ای که در ۳۱ خرداد ۱۳۹۴ در سایت خبری تئاتر منتشر شده، این اثر را چنین معرفی کرده است: «در این اپرا گوشه‌هایی از زندگی خیام و افکار او و همچنین تاثیری که روی مردم ایران و حتی جهان داشت‌، دیده خواهد شد. اگر سعدی خودش سفر کرد‌ه بود، خیام با رباعیاتش در جهان سفر کرده و به همین دلیل در این کار موسیقی جایگاه ویژه خود را دارد و خاص و غنی ساخته خواهد شد.» موسیقی این اپرا «از کشور خودمان آغاز می‌شود و تا نقاطی دیگر از جهان که آثار خیام به زبان آن مملکت‌ها ترجمه شده می‌رود. در واقع، جامعیت خیام و تاثیر او بر فلسفه قرن بیستم هم بررسی می‌شود و در این راستا پژوهش‌هایی را از گذشته شروع کرده بوده‌ایم که در کار مورد استفاده قرار می‌گیرد.» داستان اپرای خیام  «از نقطه‌ای آغاز می‌شود که خیام به یک بلوغ فکری فلسفی و علمی می‌رسد و اندیشه‌هایش در تقابل با جهان پیرامون و جنبش حسن صباح قرار می‌گیرد. او به عنوان یک انسان اعتدال‌گرا، به دور از تعصبات در حال کشف و شهود جهان پیرامون خود است.» 

تندیس حکیم نیشابور، در آستاراخان روسیه رونمایی شد

به گزارش خبرگزاری فارس، عصر روز پنجشنبه، 14/05/1395، مراسم رونمایی تندیس عمر خیام شاعر، ستاره‌‌شناس و حکیم ایرانی در استان «آستاراخان» روسیه با حضور «محمد علی نجفی» استاندار گیلان، «الکساندر ژیلکین» استاندار این منطقه، شماری از شخصیت‌های فرهنگی، ادبی و دانشجویان روس برگزار شد.

28 اردیبهشت + اعلام ویژه برنامه های بزرگداشت حکیم عمر خیام در نیشابور

بزرگداشت روز ملی خیام نیشابوری 28 اردیبهشت 95 با حضور مسئولین کشور ،استان و اندیشمندان و خیام شناسان در نیشابور برگزار می شود .دبیر اجرایی بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری با اعلام مطلب فوق اظهارکرد: علاوه بر زادگاه وی در برخی شهرهای ایران و کشور های جهان آیین مراسم ویژه بزرگداشت این منجم ، ریاضیدان ، فیلسوف، حکیم ، مفسر ، طبیب و شاعر شهیر ایران و جهان برگزار خواهد شد. عباس کرخی سرپرست اداره فرهنگ وارشاد اسلامی نیشابور برنامه مراسم روز ملی خیام را به شرح زیر عنوان کرد :

ساعت 7:30 : نواختن زنگ خیام در دبیرستان تاریخی خیام

ساعت 8:30 : همایش علمی و پژوهشی خیام-سالن دانشکده هنر دانشگاه نیشابور

 ساعت 13 : گلباران آرامگاه  خیام بعد از اقامه نماز  در امامزادگان محروق وابراهیم «ع»

ساعت 17 : مراسم اختتامیه کنگره شعر "از توس تا نیشابور" ویژه نیشابوربا حضور معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و اجرای برنامه شعر و موسیقی در باغ خیام

شب (بعد از اقامه نماز): مراسم ویژه روز خیام همراه با تجلیل از خانواده مرحوم هوشنگ سیحون سازنده آرامگاه خیام  و رونمایی از نشان طلایی خیام و... درباغ خیام

همچنین افتتاح موزه های اسناد آموزش و پرورش در دبیرستان ماندگارخیام ،  و موزه باستان شناسی نیشابور و راه اندازی نخستین هتل آپارتمان نیشابور از جمله مهمترین برنامه های روز خیام در نیشابور است. منبع : نیشابور سرزمین بینالود binalud.blogsky.com