مجموعه‌ مقالات احیای هویت تاریخی - فرهنگی و توسعه منطقه جوین بزرگ ( جغتای - جوین - خوشاب)

ابوعبدالله حاکم نیشابوری (321 - 405ق) تاریخ‌نگار و محدث سرشناس سده چهارم هجری،  کتابی مشهور در تاریخ نیشابور دارد. حاکم در بخشی از کتاب «تاریخ نیشابور» به ولایت‌های ربع نیشابور  پرداخته است. ربع نیشابور، بخش غربی خراسان بزرگ و یکی از چهار بخش خراسان است که عبارتند از ربع بلخ (خراسان شرقی)، ربع مرو (خراسان شمالی)، ربع نیشابور (خراسان غربی)، ربع هرات (خراسان جنوبی). حوزه جغرافیای تاریخی ربع نیشابور، با نظر به منابع مختلف تاریخی و جغرافیایی قدیم؛ استان‌های خراسان کنونی ایران و پاره‌ای از سرزمین‌های پیرامونی آن در کشورها و استان‌های همسایه را در بر می‌گیرد.

حاکم در بخش ولایت‌های کتاب «تاریخ نیشابور» از دوازده ولایت خراسان غربی (بیهق؛ جوین؛ اسفراین؛ خبوشان؛ ارغیان؛ پُشت؛ رخ؛ زوزن؛ خواف؛ ازقند؛ جام و باخرز؛ جاجرم) در زمان خود سخن می‌گوید و البته توصیفی زیبا درباره ولایت پرافتخار و تاریخی جوین دارد که به این شرح است: 

بازاندیشی در راستای احیای پیوندهای حوزه جغرافیایی - فرهنگی کویان کهن (قمست اول: شهرستان جوین و جاذبه‌های گردشگری آن)

جوین یا گویان یا کویان؛ دشتی است گسترده و حاصلخیز در خراسان، با سرمایه‌های انسانی و اجتماعی بسیار غنی، و پشتوانه تاریخی و فرهنگی کهن و پُربار. چونان‌که هرگاه کتاب‌های کهن مرتبط با پهنه تاریخی و فرهنگی رَبع نیشابور (خراسان غربی) را مرور می‌کنیم در میان ولایت‌های این رَبع، یعنی بیهق و کویان و اسفراین و خبوشان و ارغیان و پُشت و رُخ و زوزن و خواف و ازقند و جام و باخرز و جاجرم و چند ولایت دیگر؛ «ولایت کویان» از آن دست ولایت‌هایی است که از چهره فرهنگی بسیار درخشنده و الهام‌بخش، برخوردار است. شهرستان‌های جغتای و جوین و حدی از خاور و باختر آن‌ها در جغرافیای امروز، حوزه تاریخی و فرهنگی ولایت بزرگ کویان کهن را تشکیل می‌دهند و «آزادوار»، «فریومد» و «آق‌قلعه»، نقاطی هستند که مراکز عمده حاکمیتی و اداری این سرزمین، از روزگاران کهن تا امروز بوده و دو شهر «جغتای» و «نقاب»، مراکز دو شهرستان‌ عمده این‌کهن‌‎دشت در امروز، یعنی شهرستان‌های «جغتای» و «جوین» می‌باشند.

سرزمین کویان بزرگ و کهن، از دیرین‌روزگاران، همواره حلقه ارتباطی میان نیشاپور (ابرشهر) و بسطام بوده و قرارگیری این نقاط، در مسیر جاده تاریخی ابریشم، ژرفا و بار فرهنگی تعاملات آنان را، عمق و محتوای ویژه‌ای بخشیده است. این پیشینه تاریخی کهن و این همبستگی‌های  فرهنگی ژرف که ریشه در تاریخ پُردرازنای مشترک مردمان نیشابور (شهرستان‌های نیشابور و فیروزه)، کویان (شهرستان‌های جغتای و جوین و خوشاب) و بسطام (شهرستان شاهرود) دارد، میراثی گران‌بها و سرمایه‌ای ارجمند در راستای صورت دادن به همکاری‌های گسترده، برای طرح‌ریزی برنامه‌های توسعه فرهنگی و اقتصادی در آینده نزدیک و دور می‌باشد و پی‌گیری و پای‌گیری بزرگراه میامی-جغتای-جوین-خوشاب-فیروزه-نیشابور، اقدامی زیرساختی در راستای رونق ارتباطی، اقتصادی و فرهنگی این منطقه بسیار مستعد است. افزون بر اینکه، بزرگراه یادشده، احیای بخشی بسیار نامدار و توانمند از راه ابریشم می‌باشد. به هر روی، در اینجا فرصت را مغتنم شمرده و به معرفی «شهرستان جوین»، یکی از شهرستان‌های حوزه فرهنگی کویان بزرگ و کهن، می‌پردازیم.  

افتتاح بزرگراه نیشابور- فیروزه : نویدی برای توسعه شمال غرب خراسان

بزرگراه نیشابور فیروزه به طول 15 کیلومتر با حضور استاندار خراسان رضوی . فرماندار فیروزه و نماینده مردم نیشابور و فیروزه به بهره برداری رسید.این پروژه که به گفته مدیر ساخت و توسعه راه‌های اداره کل راه و شهرسازی   از سال ۸۳ شروع شده بود  به دلیل کمبود اعتبارات متأسفانه مدتی متوقف بود، اما خوشبختانه از سال ۹۳ با پیگیری‌های اداره کل، فرمانداری فیروزه و نماینده شهرستان در مجلس شورای اسلامی، اعتباری برای ادامه این پروژه مهیا شد.گفتنی است این مسیر علاوه بر ارتباط بین شهرستان های نیشابور و  فیروزه . مسیر ارتباطی چندین مجتمع صنعتی از جمله مجتمع بزرگ فولاد نیشابور و نیز چند شهرستان از جمله سرولایت. قوچان. اسفراین. خوشاب.جوین.جغتای و جاجرم نیز می باشد که در صورت امتداد بزرگراهی این مسیر از فیروزه به سمت خوشاب. جوین و جغتای . منجر به توسعه شمال غرب خراسان رضوی نیز خواهد گردید که البته این موضوع مطالبه و پیگیری مردم و مسئولان را می طلبد.

منبع : نیشابور سرزمین بینالود  http://binalud.blogsky.com