بازاندیشی در راستای احیای پیوندهای حوزه جغرافیایی - فرهنگی کویان کهن (قمست اول: شهرستان جوین و جاذبه‌های گردشگری آن)

جوین یا گویان یا کویان؛ دشتی است گسترده و حاصلخیز در خراسان، با سرمایه‌های انسانی و اجتماعی بسیار غنی، و پشتوانه تاریخی و فرهنگی کهن و پُربار. چونان‌که هرگاه کتاب‌های کهن مرتبط با پهنه تاریخی و فرهنگی رَبع نیشابور (خراسان غربی) را مرور می‌کنیم در میان ولایت‌های این رَبع، یعنی بیهق و کویان و اسفراین و خبوشان و ارغیان و پُشت و رُخ و زوزن و خواف و ازقند و جام و باخرز و جاجرم و چند ولایت دیگر؛ «ولایت کویان» از آن دست ولایت‌هایی است که از چهره فرهنگی بسیار درخشنده و الهام‌بخش، برخوردار است. شهرستان‌های جغتای و جوین و حدی از خاور و باختر آن‌ها در جغرافیای امروز، حوزه تاریخی و فرهنگی ولایت بزرگ کویان کهن را تشکیل می‌دهند و «آزادوار»، «فریومد» و «آق‌قلعه»، نقاطی هستند که مراکز عمده حاکمیتی و اداری این سرزمین، از روزگاران کهن تا امروز بوده و دو شهر «جغتای» و «نقاب»، مراکز دو شهرستان‌ عمده این‌کهن‌‎دشت در امروز، یعنی شهرستان‌های «جغتای» و «جوین» می‌باشند.

سرزمین کویان بزرگ و کهن، از دیرین‌روزگاران، همواره حلقه ارتباطی میان نیشاپور (ابرشهر) و بسطام بوده و قرارگیری این نقاط، در مسیر جاده تاریخی ابریشم، ژرفا و بار فرهنگی تعاملات آنان را، عمق و محتوای ویژه‌ای بخشیده است. این پیشینه تاریخی کهن و این همبستگی‌های  فرهنگی ژرف که ریشه در تاریخ پُردرازنای مشترک مردمان نیشابور (شهرستان‌های نیشابور و فیروزه)، کویان (شهرستان‌های جغتای و جوین و خوشاب) و بسطام (شهرستان شاهرود) دارد، میراثی گران‌بها و سرمایه‌ای ارجمند در راستای صورت دادن به همکاری‌های گسترده، برای طرح‌ریزی برنامه‌های توسعه فرهنگی و اقتصادی در آینده نزدیک و دور می‌باشد و پی‌گیری و پای‌گیری بزرگراه میامی-جغتای-جوین-خوشاب-فیروزه-نیشابور، اقدامی زیرساختی در راستای رونق ارتباطی، اقتصادی و فرهنگی این منطقه بسیار مستعد است. افزون بر اینکه، بزرگراه یادشده، احیای بخشی بسیار نامدار و توانمند از راه ابریشم می‌باشد. به هر روی، در اینجا فرصت را مغتنم شمرده و به معرفی «شهرستان جوین»، یکی از شهرستان‌های حوزه فرهنگی کویان بزرگ و کهن، می‌پردازیم.