نیشابور و اکوتوریسم: قله شیرباد، بام خراسان

  

تصویر با اندازه بزرگ  

نیشابور، در جایگاه «گرانیگاه تاریخ و فرهنگ خراسان»، «نماد تاریخ و فرهنگ ایران» و «ام‌البلاد فرهنگی در تاریخ و تمدن جهان اسلام»، دارای چنان چهره و پیشینه فرهنگی ویژه‌ای است که این کهن‌دیار را، یگانه همتای خراسانی دیگر فرهنگ‌شهرهای کهن ایران، برنمایانده. اما باید انصاف داد و بازگفت که؛ این چهره و پیشینه فرهنگی چنان گسترده و سنگین و پُربار است که بر روی دیگر توانمندی‌های اقلیم نیشابور، سایه‌ای بزرگ افکنده و آنها را دیر-پدیدار ساخته است. یکی دیگر از توانمندی‌ این سرزمین، اقلیم رنگارنگ و جاذبه‌های طبیعی گونه‌گون آن است؛ چونان‌که از یک سوی، در جنوب دشت نیشابور، با چهره‌ای کویری و بیابانی و نمک‌زار و پوشش گیاهی تاق و گز، رو برو می‌شویم؛ در چند-ده کیلومتر آنسو‌تر و در میانه‌های دشت، کشتزارها و باغستان‌ها و فضاهای روستایی پی‌در پی، گسترده می‌شود، و کمی‌آنسوتر، نوار شمالی، از شرق تا غرب، چهره‌ای کوهستانی با رودکده‌هایی بهشت‌آسا به خود می‌گیرد.

بی‌همتایان ایرانی؛ نگاهی به پیوندهای تاریخی و فرهنگی شیراز و نیشابور

شیراز و نیشابور، از آن دست شهرهای ایرانی‌اند که نام آنها با فرهنگ و ادب ایران‌زمین، پیوندی ویژه‌گانه یافته است. شیراز؛ شهر حافظ و سعدی، نیشابور؛ شهر خیام و عطار: این دو کهن‌شهرگان ایرانی، دارای پیشینه و نمودهای تاریخی و فرهنگی ارجمند و گرانسنگ در حوزه فرهنگ و تمدن ایران می‌باشند و گرانیگاه تاریخ و فرهنگ منطقه خود به شمار می‌آیند. حضور دیرین و گستره شیراز و نیشابور، در بستر تاریخ؛ گاه، در نقش پایتخت‌های ایرانی، و همواره، به مثابه کانون‌های فرهنگی تاریخ ایران و جهان اسلام، زمینه‌ساز ارتباطات اجتماعی-فرهنگی گسترده‌ای میان این دو شهر بوده و پیشینه‌ای مشترک و پُربار را پدید آورده است. این پیشینه مشترک، به همراه همنوایی‌ها و همگونگی‌های تاریخی-فرهنگی، می‌تواند بسترساز همگرایی‌ بیشتر در امروز، و توسعه همکاری‌ها در آینده باشد. این نوشتار، همراه با نگاهی به پیشینه تاریخی و فرهنگی شیراز و نیشابور، به بازنمایی پیوندها و همنوایی‌های فرهنگی این دو فرهنگ‌شهر ایرانی-اسلامی پرداخته و در گسترش بحث، زمینه‌های همگرایی و همکاری را مورد توجه خود قرار می‌دهد.