ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 |
«نیشابور، سرزمین بینالود»: مدال یادبود (سکه یادبود) عمر خیام نیشابوری که به مناسبت بزرگداشت این چهره سرشناس جهانی تاریخ علم و فرهنگ ایران، در نهصد و شصت و نهمین سالگرد تولد وی، توسط «خانه سکه ایران» تولید شده است، در دهم خردادماه 1396 و به میزبانی «انجمن مجموعهداران ایران» رونمایی گردید. در آیین رونمایی این مدالیون نفیس؛ غلامرضا سحاب (رئیس بنیاد فرهنگی سحاب)، پروفسور میرکریمی، پروفسور جواد صفینژاد (پدر علم قنات)، دکتر عزیزی (رئیس پژوهشکده اسناد ملی) و ... حضور داشتند. در وبگاه «خانه سکه ایران» درباره این سکه-یادبود خیام آمده است: «محصول جدید خانه سکه ایران، مدال یادبود (سکه یادبود) حکیم عمر خیام به مناسبت بزرگداشت این فیلسوف، ریاضیدان، ستارهشناس و رباعیسرای مشهور ایرانی تولید شد. تیراژ این یادبود گرانبها و ارزشمند به مناسبت نهصد و شصت و نهمین سال تولد خیام، به تعداد 969 عدد است و شامل دو پک کامل کتابچه از جنس بایمتال (طلا و نقره) و نقره میباشد.
بر روی یادبود خیام، پرتره حکیم عمر خیام میباشد که از کار مرحوم استاد صدیقی که پرترههای مشاهیر برجستۀ ایرانی نظیر تندیس فردوسی در میدان فردوسی، تندیس خیام در پارک لاله تهران، تندیس نادرشاه افشار در آرامگاه نادرشاه در مشهد و طرح چهره ابوعلی سینا را کار کرده است، الهام گرفته شده است و در کنارههای یادبود، نوشته فارسی و انگلیسی حکیم عمر خیام، شاعر، منجم و ریاضیدان آورده شده است. پشت یادبود خیام؛ در مرکز آن، پلانی از آرامگاه حکیم عمر خیام واقع در باغی در حومۀ شهر نیشابور که نمونۀ برجستۀ معماری نوین ایرانی و کار استاد هوشنگ سیحون میباشد، آمده است.
در یادبود خیام، به چهار جنبه از زندگی حکیم عمر خیام اشاره شده است. یک بخش یادبود به عنوان «خیام شاعر»؛ درباره ادبیات و اشعار خیام می باشد که بیت مشهور وی: «دریاب دمی که با طرب میگذرد» آمده است. اوج شناخت جهان از خیام را میتوان پس از ترجمه اشعار وی به وسیله ادوارد فیتزجرالد دانست، تأثیرات خیام بر ادبیات غرب از مارک تواین تا تی. اس. الیوت او را به نماد فلسفه شرق و شاعر محبوب روشنفکران جهان تبدیل کرده است. ربع دیگر آن اختصاص دارد به «خیام منجم» که بخشی از نقش برجسته اسطرلاب آورده شده است. یکی از برجستهترین کارهای خیام یا شگفتی های او را میتوان اصلاح گاهشماری ایران در نجوم دانست. وی بدین منظور مدار گردش کرۀ زمین به دور خورشید را تا ۱۶ رقم اعشار محاسبه نمود. اصلاح در ۲۵ فروردین ۴۵۸ هجری خورشیدی (۳ رمضان ۴۷۱ هجری قمری) انجام شد.
قسمت دیگر به «خیام ریاضیدان» تعلق دارد که درباره ریاضیات، نمودار و فرمول مشهور وی می باشد. نقش خیام در حل معادلات درجهسوم و مطالعاتش دربارۀ اصل پنجم اقلیدس نام او را به عنوان ریاضیدانی برجسته در تاریخ علم ثبت کردهاست. بخش دیگر به «خیام موسیقیدان» اختصاص داده شده است که نتهای موسیقی آمده است. خیام به تحلیل ریاضی موسیقی نیز پرداخته است و در «القول علی اجناس التی بالاربعاء» مسئلۀ تقسیم یک چهارم را به سه فاصله مربوط به مایههای بینیمپرده، با نیمپردۀ بالارونده و یک چهارم پرده را شرح میدهد و در حاشیه یادبود نیز «صور فلکی» آورده شده است. این اثر ماندگار و جاودانه جهت حفظ، پاسداشت و اعتلای فرهنگ و هنر ایرانی به ملت بزرگ و شریف ایران و همچنین به جهانیان تقدیم میگردد.»