ژولیده نیشابوری؛ پیونددار نیشابور و ورامین

- ورامین؛ سرزمین دین و تاریخ

ورامین از مهم‌ترین شهرستان‌های استان تهران است و در منطقه‌ای حاصلخیز و جلگه‌ای واقع شده که این اقلیم مناسب، دشت ورامین را به یکی از قطب‌های کشاورزی استان تهران، تبدیل نموده است. در کتاب باستانی ایرانی «وندیدا»، نام دو محل به نام راجیس‌ و وارنا ذکر شده که همان ری و ورامین است. طی بررسی‌های تاریخی، مشخص شده که ورامین در کتاب‌های مختلف با نام «ور»، «ورنه»، «وارنا»، «ورام» و ورامین ذکر شده است. کلمه «رام» و «رامن» از واژه‌های پهلوی است و نام فرشته‌ی حافظ صلح بوده که روز ۲۱ ماه به او سپرده شده است. ورامین به معنای شهری بهتر از رامن نیز به این ایزد منسوب شده است. ورامین یکی از کانون‌های تاریخی ایران است که پس از ویرانی ری به دست مغولان و تیموریان، مورد اقبال روزافزون مردم واقع شد. آثار تاریخی دوره‌های مختلف از تپه‌های باستانی تا بناهای اسلامی و کارخانه صنعتی بیانگر برگ‌هایی از تاریخ ایران در ورامین است. وجود کاروان‌سراهای قصر بهرام، عین‌الرشید و دیرگچین با قدمت زیاد نیز نشان از سفرهای بسیار در این محور مواصلاتی کهن دارد. این سرزمین تاریخی، از نظر وجود آثار و ابنیه تاریخی و باستانی همواره مورد توجه پژوهشگران داخلی و خارجی بوده است. کاوش های اخیر باستان‌شناسی نشان می‌‌دهد که قدمت تمدن این منطقه از ایران به حدود سه هزار سال پیش از میلاد مسیح می‌ رسد. آثار به جا مانده در شهر ورامین به سده های هفتم و هشتم هجری قمری مربوط می‌شود. شهرستان ورامین دارای پیشینه مذهبی و انقلابی درخشان است و نمایان‌ترین جلوه‌ی آن قیام مردم ورامین در پانزده خرداد سال 1342 می‌باشد. به تعبیری، ورامین، «سرزمین دین و تاریخ» است، سرزمینی که از یک سوی، زیارتگاه‌های فراوانی را در خود جای داده است؛ امامزاده جعفر بن موسی کاظم، امامزاده علی، امامزاده یحیی، امامزاده عبدالله، امامزاده زید، امامزاده هادی، امامزاده طاهر و مطهر خیرآباد، امامزاده شاه حسین، و از سوی دیگر، بناهایی همچون قلعه ایرج (وارنای چهارگوش)، مسجد جامع، نارین قلعه، قصر بهرام، کاروانسرای عین‌الرشید، میدان کهنه گل، برج علاءالدوله، کاروانسرای دیرگچین و ... از آثار و بناهای مهم تاریخی این دیار می‌باشند. از بزرگان و دانشمندان و ناموران سرزمین «دین و تاریخ» می‌توان به قطب‌الدین رازی ورامینی، عبدالملک بن محمد ورامینی، قاضی محمد ورامینی، محمد بن شاه بن القاسم حسینی، عزالدین رازی، قاضی عطا الله و ... اشاره نمود.