خراسان غربی، کلید ایران برای احیای پیوندهای تاریخی و فرهنگی خراسانی

خراسان، چه در بافت ایرانشهری دوره ساسانی  و چه در چهره سرزمین محدثان، عالمان، دانشمندان و ادیبان دوره اسلامی؛ یکی از کانون‌های جغرافیایی انباشته از هویت تاریخی و فرهنگی حوزه تمدنی ایران بزرگ است. 

امروز، بخش بزرگی از خراسان در مرزهای کشور امروزین ایران نیست و  قلمرو سرزمینی کشورهای ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان و افغانستان را تشکیل می‌دهد. اما پیشینه‌های درخشان تاریخی و پیوندهای دیرین فرهنگی، فراتر و معنادارتر از مرزهای قراردادی سیاسی عمل می‌نمایند. با آگاهی از اینکه آنچه امروز به نام خراسان می‌شناسیم، در واقع؛ «خراسان غربی» یا بخش غربی خراسان بزرگ است که در مرزهای ایران امروزین به نام استان‌های خراسان خودنمایی می‌کند؛ ما را به این واقعیت رهنمون می‌سازد که  خراسان غربی (خراسان ایران امروزین)  دنباله‌ای تاریخی و فرهنگی دارد که در کشورهای یادشده گسترده می‌شود. به عبارت دیگر؛ نیشابور (در خراسان مرکزی ایران امروزین) -به عنوان کانون هویت تاریخی و فرهنگی خراسان غربی - هموندهایی دارد در آن سوی مرزهای سیاسی محترم امروزین به نام مرو، هرات، بلخ  (و بخارا، سمرقند و خجند در بخش فرارودی خراسان) که هر یک به نوبه خود، ارکان و کانون‌های تاریخی و فرهنگی خراسان به شمار می‌آیند. 

با این مقدمه مختصر، این دستاورد را خواهیم داشت که  نیشابور در جایگاه کانون تاریخ و فرهنگ خراسان غربی، کلید ایران امروز برای احیای گنجینه گرانقدر پیوندهای تاریخی و فرهنگی خویش در عرصه خراسانی است.