خواهرخواندگی نیشابور و بم در پنجمین همایش؛ و یادکرد شایستگی نیشابور برای استقرار دبیرخانه جاده ابریشم شرق کشور

پنجمین همایش مدیران و شهرداران ایرانی جاده ابریشم در 26 بهمن‌ماه جاری، با حضور 29 شهردار، در شهر بم استان کرمان برگزار شد. همزمان با این نشست، تفاهم‌نامه خواهرخواندگی میان این دو شهر به امضاء رسید. در این آیین، از دو تن از استادان فقید موسیقی ایران (استاد زنده‌یاد پرویز مشکاتیان متولد نیشابور و استاد زنده‌یاد ایرج بسطامی متولد بم؛ که آثار مشترک نیز داشته‌اند) نام برده شده است. 

شهر بم و میراث بزرگترین بنای خشتی جهان:

بَم؛ یکی از شهرهای مهم در استان کرمان در جنوب شرقی ایران است. این شهر دومین شهر استان کرمان به لحاظ مساحت بعد از شهر کرمان است و بر پایه سرشماری 1390، بیش از 107هزار نفر جمعیت داشته است. این شهر بم در بخش مرکزی شهرستان بم و در ۱۸۰ کیلومتری جنوب خاوری شهر کرمان واقع شده ‌است. این شهر به لحاظ تاریخی و محصولات کشاورزی (به‌ویژه خرما)، معروفیت جهانی دارد. شهر بم، تنها شهر ثبت شده ایران در میراث جهانی یونسکو است.  ارگ بم در گوشه شمال شرقی شهر و در مجاورت جاده ابریشم قرار دارد و بنا به روایات متعدد، مربوط به دوران اشکانی و یا هخامنشی است. تا اواخر دوره قاجار، ارگ بم همچنان مسکونی بوده ‌است. ارگ بم در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۵ به شماره ۵۱۹ در فهرست آثار ملی و شهر بم با عنوان بم و منظر فرهنگی آن در ژوئن ۲۰۰۴ در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیده‌اند. ارگ بم بزرگترین بنای خشتی جهان است که از لحاظ عظمت و زیبایی با دیوار چین مقایسه می‌شد اما متاسفانه در زلزله دی‌ماه سال۱۳۸۲ این بنای بی‌نظیر، آسیب جدی دید. شهر و شهرستان بم، دارای توانمندی‌های بالایی در حوزه‌های گردشگری، مراکز دانشگاهی و صنایع خودروسازی است که با نظر به تفاهم‌نامه خواهرخواندگی، توجه به این حوزه‌های توانمندی (همکاری‌های دوجانبه در توسعه گردشگری، صنعتی و دانشگاهی) شایسته به نظر می‌رسد. مطالعه بیشتر درباره بم: شهر بم | شهرستان بم

مجمع جهانی شهرهای جاده ابریشم:

نیشابور و بم، دو تن از شهرهای پویای ایران در تاریخ جاده کهن ابریشم می‌باشند. جاده ابریشم یکی از غنی‌ترین و گسترده‌ترین میراث تاریخ بشری بوده و با نگاهی عمیق به این مسیر، می‌توان دریافت که این جاده در اصل؛ راه عبور فرهنگ‌ها، گویش‌ها و ملیت‌های گوناگون است و قدمت بافت تاریخی کاروانسراها و آثار تاریخی این مسیر نشانگر هویت اصیل و دیرین الگوهای ارتباطی و تجاری بین کشورها می‌باشد. مجمع شهرداران جاده ابریشم بوسیله مجمع جهانی شهروندان پایه‌گذاری شد که اکثر نمایندگان آن از شهرهای در امتداد جاده ابریشم هستند. هدف این مجمع، ارتقای توسعه هماهنگ فرهنگ، گردشگری، اقتصاد و دیگر امور اجتماعی در شهرهای مرتبط بوسیله سازماندهی ارتباطات در میان سازمانهای تجاری، مقامات حکومتی و اتحادیه‌های غیرحکومتی در شهرهای سراسر دنیا است. شهر قزوین در ایران، در شهریورماه 1395 میزبان یازدهمین نشست مجمع شهرداران جاده ابریشم بوده است.

پیش از این، نشست مجمع شهرداران جاده ابریشم از سال 2006، در شهرهای مختلف جهان از جمله: تاشکند (ازبکستان)، لانژو (چین)، (آلماتی) قزاقستان، (ارومچی) چین، (بورسا) ترکیه برگزار شده است. بر پایه گفته شهردار قزوین، رییس مجمع جهانی شهرهای جاده ابریشم، مجمع جهانی شهرهای جاده ابریشم (ایران) در شهریور‌ماه 1395 و در جریان برگزاری یازدهمین اجلاس جهانی شهرداران جاده ابریشم و به پیشنهاد «دفتر برنامه اسکان بشر» با هدف تعامل سازنده با سازمان ملل متحد و همکاری متقابل با شهر‌های مستقر در مسیر جاده ابریشم در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار تأسیس و آغاز به کار کرد.

نیشابور، خواستار دبیرخانه مجمع شهرداران جاده ابریشم شرق کشور:

نیشابور، یکی از شهرهایی است که در طول تاریخ، از شهرهای عمده و سرشناس، از باراندازگاه‌های اصلی و مراکز تجاری و پایگاه‌های تعامل فرهنگ و اندیشه در مسیر این جاده بوده و در متون تاریخی با عناوین و القابی همچون «دهلیز مشرق و مغرب»، «تجارتخانه خاور و باختر» و «خزانه شرق» شناخته می‌شود. بنابراین، بازیگری نقشی پویا و سازنده از سوی این شهر، در راستای احیای جاده بین‌المللی ابریشم، انتظار می‌رود. در همین راستا، پس از اجلاس یازدهم مجمع شهرداران جاده ابریشم (ایران-قزوین)، نیشابور، خواستار معرفی این شهر به‌عنوان پایگاه دبیرخانه جاده ابریشم در شرق کشور شده است.

نیشابور و قزوین در طول تاریخ به عنوان نقاط اتصال شرقی و غربی کریدور ارتباطی جهانی ایران (شامل جاده ابریشم) ایفای نقش می‌نموده‌اند. این جایگاه در گفتار دکتر سیدمحمد بهشتی، رییس پیشین پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، درباره این کریدور جهانی چنین توصیف شده است: «... جاده ابریشم ]که[ شرق و غرب را به هم وصل می‌کرد از شرق نیشابور شاخه شاخه می‌شود و از غرب قزوین نیز شاخه شاخه می‌شود اما در فاصله بین قزوین و نیشابور، فقط یک خط وجود دارد. بر همین اساس می‌بینیم که این کریدور در نقطه‌ای وحدت می‌یابد. این کریدوری است که عملا باعث می‌شود تمامی تماس‌های جهانی که در تاریخ و فرهنگ ما وجود دارد از طریق آن به وقوع بپیوندد. و برای تماس با جهان باید از طریق این کریدور وارد شویم ... شهرهایی مانند هنگ کنگ در چین، نقطه‌ی اتصال آن سرزمین، به تمامی دنیا هستند. نیویورک در امریکا و هامبورگ در آلمان نیز چنین نقشی را ایفا می کنند. نیشابور در ایران نیز به رغم فاصله‌ای که از دریا دارد دارای چنین جایگاهی است.»

با این پیشینه؛ در تاریخ هجدهم شهریورماه 1395، شهردار نیشابور با بیان اینکه «جاده ابریشم یکی از غنی‌ترین و گسترده‌ترین میراث تاریخ بشری بوده و با نگاهی عمیق می‌توان دریافت که این جاده در اصل راه عبور فرهنگ‌ها، گویش‌ها و ملیت‌های متفاوت بوده و قدمت بافت تاریخی، کاروانسراها و آثار قدیمی و تاریخی مسیر جاده ابریشم نشانگر هویت اصیل و دیرین الگوهای ارتباطی و تجاری است ... نیشابور شکوه تمدن ایران‌زمین و ابرشهر تاریخ همواره و در طول تاریخ پر فراز و نشیب ایران بزرگ و تغییر مسیرهای فراوان این جاده بین‌المللی می‌توان گفت تنها شهر ثابت، مهم و تاثیرگذار در مسیر جاده ابریشم بوده» خواستار معرفی این شهر به‌عنوان پایگاه و محل استقرار دبیرخانه جاده ابریشم (شرق کشور) در نیشابور شده است. /یار خراسانی/