قزوین و نیشابور؛ دو شهری که باید از نو شناخت

با اشاره به لزوم احیای جاده ابریشم مطرح شد:

قزوین و نیشابور؛ دو شهری که باید از نو شناخت

رئیس گروه مطالعات گردشگری سازمان میراث فرهنگی با اشاره به اینکه جاده ابریشم ابتدا باید به گرشگران داخلی شناسانده شود، تاکیدکرد: نیشابور و قزوین جزئی از جاده ابریشم بودند؛ لذا این شهرها باید برای گردشگران داخلی و خارجی معرفی وتبلیغ شوند. مرتضی قاسم شربیانی با حضور در برنامه شبانگاهی «رواق تماشا» از شبکه رادیویی گفت وگو به تشریح ویژگی‌های تاریخی جاده ابریشم پرداخت و گفت: «در دوران قدیم جاده های محدودی شناخته شده و در محدوده‌های مکانی، کم و بیش دارای سنگ‌فرش بودند.» وی با اشاره به انتقال کالا از چین و آسیای شرقی به اروپا توسط جاده‌های قدیم اظهار کرد: «کم کم که ژاپن قدرت یافت، این مفهوم‌سازی نیز قدرتمندتر شد و لذا دو بخش عمده در جهان شامل آسیای شرقی و اروپا پدید آمدند.»
قاسم شربیانی آسیای شرقی را مهد تولید و صنعت و اروپا را مرکز تجمع ثروت و مصرف نامید و افزود: «جاده ابریشم در قرن نوزدهم شرایط [بده بستان کالا] را رنگ و بویی تاریخی می‌بخشد و به توسعه این مفهوم می‌پردازد که در بعد تاریخی، تولید و ثروت دو قطب این کره خاکی بوده و شاید دیگر نقاط از این اهمیت برخوردار نبودند.» وی با این توضیح، معرفی صحیح جاده ابریشم را در جذب سرمایه موثر دانست و لزوم تبلیغات را در این حوزه مورد تاکید قرار داد.

احیای اقامتگاه‌های بوم‌گردی در راه ابریشم

قاسم شربیانی در ادامه مصاحبه با رادیو گفت وگو از شناخت محدود جاده ابریشم در کشور سخن گفت و افزود: «این مسیر باید ابتدا در داخل کشور تعریف شود؛ به نحوی که بیشترین استفاده را از آن بُرد؛ لذا تبلیغ این مسیر از [بهره برداری از آن، مهم‌تر است.» کارشناس حوزه گردشگری معرفی جاده ابریشم را برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی قدم دوم دانست و گفت: «احیای اقامتگاه‌های بوم‌گردی فرصتی است که به جوامع محلی کمک می‌کند؛ اما اصل را باید بر معرفی مسیر گذاشته و در این راه باید پروژه‌هایی تعریف نماییم.» قاسم شربیانی معرفی پروژه به مردم و نهادهای بین‌المللی را از نقصان‌های این مسیر دانست و افزود: «نیشابور و قزوین جزئی از جاده ابریشم بوده اند؛ لذا این شهرها باید برای گردشگران داخلی و خارجی معرفی و تبلیغ شوند که فرصتی برای سرمایه گذاری در این شهرها و توسعه گردشگری ایجاد می‌شود.» 

نیشابور، فرهنگ‌شهر ایرانی؛ شهر کلیدی جاده ابریشم

سفری فلسفی در زمان، همراه با ابیگیل رینولدز

نیشابور

فرهنگ‌شهر ایرانی، شهر کلیدی جاده ابریشم

میراث گذشته، زیربنایی برای برنامه‌های توسعه آینده

 

کتاب «ناصر خسرو و لعل بدخشان» نوشته آلیس سی هانسبرگر (Alice C. Hunsberger)؛ نیشابور را یکی از توقفگاه‌های مهم مسیر جاده ابریشم و در زمره «جهانشهرهایی» توصیف می‌کند که امتزاجی پیروزمندانه از مردم با قومیت‌ها و دین‌های مختلف را پدید آورده است. راه ابریشم؛ این جاده کهن، نه تنها کریدور جهانی تجارت، تبادل کالا، صنعت و فناوری زمان، بلکه محل تعامل فرهنگ‌ها، اندیشه‌ها و باورها مردمان سرتاسر جهان متمدن روزگار نیز بوده است. بنابراین وجود شهری با ابعاد فرهنگی و تمدنی نیشابور در کنار این کریدور جهانی، پدیده‌ای اتفاقی نیست و همواره با تاثیر و تاثرات ژرفی همراه بوده است. این شهر و سرزمین پیوسته به آن که در کهن‌ترین متن ایرانی (کتاب اوستا Avestā)، از آن با نام مزدیسنایی «رَئِوَنت»، یکی از پایگاه‌های برجسته آیین و فرهنگ ایران باستان بود. «آذر برزین مهر»، یکی از سه نیایشگاه بزرگ و آتشگاه کشاورزان ایران‌زمین، در نزدیکی دریاچه «سوور» (Suwar)، بر فراز کوه ریوند (Reyvand) در شمال غربی شهر نیشابور کهن (ابرشهر)، بنا نهاده شده بود. نیشابور که در این دوران، یکی از مراکز ایالتی خاوران ایران است با پای گذشتن به دوره اسلامی، سکان تحولات سیاسی، علمی، فرهنگی و اجتماعی خراسان را در دست می‌گیرد و در ردیف مناطقی همچون بغداد و قاهره و دمشق و ... یکی از بزرگترین مراکز فرهنگی – تمدنی دنیای اسلامی و جهان سده‌های میانه را پدیدار می‌سازد؛ چنانکه نوشته‌اند: «نیشابور ... در تقویت بنیه علمی سرزمین پهناور ایران، نقشی اساسی داشته و سرحلقه بسیاری از مکتب‌ها و جریان‌های فکری جهان اسلام را به سرنوشت تاریخی خود، پیوند زده است.»(رسول جعفریان) 

نیشابور، پشتوانه و سرمایه فرهنگی ایران در مسیر جاده ابریشم

- دیباچه؛ در مسیر راه ابریشم:

راه ابریشم؛ هشت هزار کیلومتر، یعنی معادل یک چهارم محیط کره زمین، طول دارد که به سبب انتقال ابریشم از شرق جهان به غرب، به این نام شهرت یافته است. راه ابریشم، جاده‌ای است کهن از شرق آسیا تا کرانه دریای مدیترانه را در بوته پوشش خود قرار می‌دهد. راه باستانی ابریشم، از شهر لویانگ در جنوب رود هوانگ‌هو آغاز شده و با گذشتن از سیان، چانگ و توان هوانگ مرزهای چین را در پشت سر می‌گذاشت و از طریق اوزکند، فرغانه، سمرقند و بخارا و جیحون، مرو، سرخس می‌رسید. از سرخس تا نیشابور منازل رباط شرف، رباط ماهی، رباط چاهک، توس، نوغان، طرق، شریف‌آباد، الحمراء و دیزباد قرار داشت و آنگاه به شهر نیشابور (ابرشهر)، مرکز خراسان غربی، می‌رسید. دشت جوین، پل ابریشم، بسطام (شاهرود)، دامغان و خوار، منازل میان نیشابور تا ری بودند؛ این راه، پس از گذشتن از ساوه، مزدقان، همدان، گردنه اسدآباد، کنگاور، بیستون، فرمیس (کرمانشاه)، مازورستان، حلوان، قصر شیرین، جلولاء، دسکره‌الملک (دستگرد ساسانی) و نهروان، وارد بغداد می‌شد و در کرانه رود فرات ادامه می‌یافت و به حدیثه می‌رسید و سپس در ساحل دریای مدیترانه به شهر انطاکیه می‌انجامید که آخرین منزل راه زمینی ابریشم بود. 

نیشابور در کتاب تصویری «شهرهای راه ابریشم»؛ به زودی ...

به گزارش وبگاه گیلان آنلاین- «الهام آزمند» بانوی هنرمند گیلانی، کتاب مجموعه تصاویر «شهرهای راه ابریشم» در برگیرنده تصاویری از شهرهای ایران که در مسیر جاده ابریشم بوده اند را تهیه می‌کند. جاده ابریشم در ایران بر اساس محور شرقی - غربی به خراسان امروز وارد شده و از مسیر شهرهای توس، نیشابور، سبزوار، شاهرود، دامغان، سمنان به ری باستان می‌رسیده و از ری که شهری بزرگ بود به سوی قزوین و از آنجا به دو شاخه تقسیم ‌می‌شد.

براساس منابع مهم تاریخی و مراجع جهانی، این اصلی‌ترین راهی است که مورد تأیید قرار گرفته و قرار است تا این هنرمند برای نخستین بار در کشور، با استفاده از مشاوران مختلف، اقدام به تهیه مجموعه تصاویر از این شهرها کند. این اقدام در راستای هرچه بیشتر شناساندن این شهرها و ظرفیت های گردشگری آنها با تکیه بر نقشی که در راه ابریشم ایفا می‌کرده‌اند، با هدف جذب گردشگر است.

همگرایی مدیران شهری جاده ابریشم شمال شرق کشور؛ بسترها، ضرورت‌ها و مزیت‌ها

همگرایی مدیران شهری 

جاده ابریشم شمال شرق کشور؛

بسترها، ضرورت‌ها و مزیت‌ها

جاده ابریشم و همگرایی شهرها:

جاده ابریشم یا راه ابریشم (Silk Road) شبکه راه‌های به‌ هم ‌پیوسته‌ای با هدف بازرگانی در آسیا بود که خاور و باختر و جنوب آسیا را به هم و به شمال آفریقا و خاور اروپا پیوند می‌داد؛ مسیری که تا سده پانزدهم میلادی به‌مدت ۱۷۰۰ سال، بزرگ‌ترین شبکه بازرگانی دنیا بود. این راه از توان‌هوانگ در چین به ولایت کانسو می‌آمد و از آنجا داخل ترکستان شرقی امروزی می‌شد و از درون آسیای مرکزی می‌گذشت و از راه بیش‌بالیغ و آلمالیغ و اترار به سمرقند و بخارا می‌رسید. در بخارا قسمت اصلی آن از راه مرو، سرخس، نیشابور، گرگان، بام و صفی‌آباد به ری می‌آمد و از ری به قزوین و زنجان و اردبیل و تبریز و ایروان می‌رفت و از ایروان به ترابوزان یا بیکی از بندرهای شام پایان می‌گرفت. «مجمع شهرداران جاده ابریشم»، نهادی بین‌المللی است که در راستای احیای این جاده کهن، با هدف ارتقای توسعه هماهنگ فرهنگ توریسم، اقتصاد و دیگر امور اجتماعی در شهرهای مرتبط، از طریق سازماندهی ارتباطات در میان سازمان‌های تجاری، مقامات حکومتی و اتحادیه‌های غیرحکومتی در شهرهای سراسر دنیا ایجاد شده و فعالیت می‌نماید. نیشابور، یکی از شهرهای مطرح در این حوزه است که به خاطر موقعیت جغرافیایی در مرکز خراسان، پیشینه تاریخی و رسالت فرهنگی، انتظارات درخور و بحقی از دیدگاه محتوایی (مستندسازی، اطلاع‌رسانی و نمادسازی پیشینه‌ها و توانمندی‌ها) و کارکردی (گرانیگاه و حلقه پیوند منطقه‌ای) بر این شهر وارد است. در این نوشتار با تاکید بر این نقش و انتظارات مترتب بر آن، به بازشناسی عمده‌ترین و مهم‌ترین زیرساخت‌ (ضروری و موردنیاز) جاده ابریشم منطقه شمال شرق کشور پرداخته و آن را به عنوان پیش‌درآمد و بستری برای ساماندهی و آغاز همگرایی‌ها و همکاری‌های جدی در این منطقه، مطرح می‌نماییم. پیشنهاد پایانی این نوشتار، اقدام مدیران شهری نیشابور برای برگزاری «همایش مدیران شهرستان‌ها و شهرداران جاده ابریشم در منطقه شمال شرق ایران» است.