اشاره‌ای بر پیوندهای تاریخی و فرهنگی نیشابور و بغداد

دو چیز غمِ سفر ز مرد کُند آزاد

علی الصباح نیشابور و خفتنِ بغداد

علامه علی‌اکبر دهخدا در کتاب گرانسنگ «لغت‌نامه» در این مایه، نوشته است: «علی الصباح نشابور و خفتن بغداد؛ صبح نیشابور و شام بغداد، مفرّح و نشاطانگیز است. و در «لطافتِ هوا» مَثَل بوده است:

صبح نیشابور اگر جان‌پرور است

شام دجله نیز با وی هم‌بر است»

و استاد زنده‌یاد محمدحسن فرحبخشیان، این هم‌بری را از نگاه دیگری، به رشته سخن درآورده است:

مکن ترک وطن، ژولیده بهر «خفتن بغداد»

که آن حال و هوا را «صبح نیشابور» هم دارد

نیشابور و بغداد؛ این دو کهن‌شهر افسانه‌ای غرب آسیا که «لطافتِ هوا»یِ دل‌انگیزشان، آوازه‌ای جهان‌گیر یافته، بیش از این، نامشان در کنار و هم‌بر و دوشادوش یکدیگر آمده است؛ چرا که یکی، گرانیگاه هویت تاریخی و فرهنگی خراسان است و دیگری، پایگاه تحولات تاریخی و فرهنگی عراق عرب. باری، در گستره جغرافیایی-تاریخی دانش و فرهنگ مسلمانان، چند نقطه یا منطقه است که نامی پرآوازه دارند: مصر، بغداد، نیشابور، ماوراء‌النهر و حجاز؛ که این‌ها پرچمداران، علوم و فرهنگ اسلامی بوده‌اند. در شماری از نوشتارها، نیشابور را رقیب ایرانی «قاهره» (مرکز فرهنگی سرزمین مصر) و بغداد (پایگاه فرهنگی عراق عرب) دانسته‌اند. گمانی نیست که پیش‌نیاز این رقابت و هماوردی، بیش از هر چیز؛ داشتن ارتباطات، تعاملات و پیوندهای فرهنگی و اجتماعی همواره و پایدار بوده است. در این نوشتار، نگاهی کوتاه‌وار بر پیوندهای نیشابور و بغداد خواهیم داشت؛ باشد که با بررسی‌ها و پژوهش‌های آینده، چهره‌ای بسیار روشن‌تر از پیوندهای ژرف این دو فرهنگ‌شهر تاریخی با ابعاد تاثیر بین‌المللی، که دارای پیشینه‌‌ بیش از یک هزاره می‌باشد، در پیش روی قرار گیرد.      

خواهرخواندگی نیشابور و حیدرآباد؛ پیش بسوی همکاری‌های نمایندگان فرهنگی خراسان ایران و سند پاکستان

نیشابور، سرزمین بینالود: در دیدار «وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ ایران در حیدرآباد پاکستان» با «وزیر شهرداری ایالت سند پاکستان» در تیرماه جاری؛ پیشنهاد خواهرخواندگی نیشابور با حیدرآباد (دومین شهر ایالت سند و از جمله شهرهای مهم کشور پاکستان) مطرح شد و با موافقت مقام پاکستانی همراه گردید. بر پایه گزارش اداره ‌کل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در تاریخ 11 تیرماه 139؛ احمد عبداله‌پور، وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ ایران در حیدرآباد پاکستان، به منظور توسعه و گسترش روابط فرهنگی و بررسی زمینه‌های همکاری‌های دوجانبه با جام خان شورو، وزیر شهرداری ایالت سند پاکستان دیدار و گفت ‌وگو کرد. طرفین در این دیدار، درباره پیشنهاد مسئول خانه فرهنگ ایران در خصوص خواهرخواندگی شهرهای حیدرآباد پاکستان و نیشابور ایران، بحث و تبادل نظر کردند.  

خواهرخواندگی نیشابور و بم در پنجمین همایش؛ و یادکرد شایستگی نیشابور برای استقرار دبیرخانه جاده ابریشم شرق کشور

پنجمین همایش مدیران و شهرداران ایرانی جاده ابریشم در 26 بهمن‌ماه جاری، با حضور 29 شهردار، در شهر بم استان کرمان برگزار شد. همزمان با این نشست، تفاهم‌نامه خواهرخواندگی میان این دو شهر به امضاء رسید. در این آیین، از دو تن از استادان فقید موسیقی ایران (استاد زنده‌یاد پرویز مشکاتیان متولد نیشابور و استاد زنده‌یاد ایرج بسطامی متولد بم؛ که آثار مشترک نیز داشته‌اند) نام برده شده است. 

رییس اداره میراث فرهنگی نیشابور، از برنامه‌های توسعه منطقه گردشگری جوری، خبر داد

دورنما و تصویر ماهواره‌ای از منطقه گردشگری جوری نیشابور (تهیه: سرزمین بینالود)

بر پایه خبر منتشر شده در روزنامه اطلاعات در شنبه 16 مرداد 1385؛ رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیشابور، ساخت و راه‌اندازی موزه مردم‌شناسی در یکی از منازل قدیمی روستای جوری، نامگذاری جاده این روستا از ابتدا تا روستای «خوجان» با نام شیخ حسن جوری و ادامه آن با نام سردار شهید برونسی و اعطای مجوز بوم‌گردی و گردشگری برای فعال‌سازی مکان برگزاری یادواره با فعال‌سازی مکان‌هایی برای حضور گردشگران و مسافران را از خواسته‌های یادواره بزرگداشت شیخ حسن جوری (برگزار شده در چهارم مردادماه جاری) اعلام نمود.

مهدی کوثری، با تأکید بر تشکیل دبیرخانه برگزاری یادواره شیخ حسن جوری به صورت همه ساله، یادآور شد: ما به دنبال ساخت تندیس شیخ حسن جوری با مساعدت خیرین روستا و همکاری اداره میراث فرهنگی شهرستان نیشابور، اعطای مجوزهای لازم برای ایجاد فضاهای تفریحی و بوم‌گردی و هماهنگی برای خواهرخواندگی روستای جوری با «فرومد» شاهرود هستیم. (متن کامل خبر  در وبگاه روزنامه اطلاعات)

بر پایه این خبر، برنامه‌های توسعه منطقه گردشگری جوری عبراتند از:

- احداث موزه مردم‌شناسی در روستای جوری

- نامگذاری جاده روستا از ابتدا تا خوجان، به نام شیخ حس جوری

- نامگذاری ادامه مسیر به نام سردارد شهید برونسی

- اعطای مجوز بوم‌گردی و گردشگری برای این منطقه

- تشکیل دبیرخانه برگزاری یادواره شیخ حسن جوری

- ساخت تندیس شیخ حسن جوری

- اعطای مجوزهای ایجاد فضاهای تفریحی و بوم‌گردی

- خواهرخواندگی جوری و فرومد (فریومد)

حضور حکیم نیشابور در آستاراخان؛ بهانه‌ای برای گسترش مناسبات فرهنگی و اقتصادی نیشابور در کشور روسیه

تندیس خیام نیشابوری در دانشگاه دولتی آستاراخان

پیکره حکیم «غیاث‌الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم» مشهور به خیام نیشابوری شاعر، ستاره‌شناس و دانشمند عصر سلجوقی در شهر آستراخان فدراسیون روسیه نصب شد و مراسم رسمی پرده‌برداری آن نیز مردادماه سال جاری انجام می‌شود. به گزارش ایرنا در 16/04/1395، پیکره حکیم ایرانی همزمان با عید سعید فطر در میدان و پارک عمومی مقابل دانشگاه دولتی شهر نصب شد که تندیس مختومقلی فراغی، شاعر شهیر ترکمن، نیز در این مکان قرار دارد. پیکره خیام با حضور وزیر روابط بین‌الملل و اقتصاد خارجی استان آستراخان که در ساحل شمال غرب دریای خزر قرار دارد، علی محمدی سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در آستراخان، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن گیلان و همچنین هنرمند روسی سازنده مجسمه، نصب شد. این اقدام فرهنگی در چارچوب توافق‌های دو کشور به همت اتاق بازرگانی گیلان صورت گرفت